Arctische branden dreigen “catastrofale” hoeveelheden koolstofdioxide vrij te maken

Frankrijk Persbureau, Geplaatst op donderdag 3 november 2022 om 23:08

Een nieuwe studie waarschuwde donderdag dat de opwarming van de aarde voor toenemende branden in het noordpoolgebied in Siberië zorgt en de komende decennia enorme hoeveelheden koolstof in de atmosfeer dreigt te brengen.

De onderzoekers vrezen dat er binnenkort een drempel wordt bereikt, waarna kleine temperatuurstijgingen in deze regio voor een exponentiële toename van branden zullen zorgen.

Deze studie, gepubliceerd in het tijdschrift Science, onthulde dat in slechts twee jaar tijd, in 2019 en 2020, branden in dit afgelegen deel van de wereld een gebied hebben verwoest dat gelijk is aan bijna de helft van het aantal branden in de afgelopen 40 jaar.

En ze brachten volgens schattingen van onderzoekers ongeveer 150 miljoen ton koolstof in de atmosfeer en droegen zo bij aan de strijd tegen de opwarming van de aarde, in een echte vicieuze cirkel.

De Noordpool, boven de poolcirkel, warmt vier keer sneller op dan de rest van de planeet. “Het is deze klimatologische versterking die de abnormale activiteit veroorzaakt”, vertelde David Jaffo, een van de auteurs van het werk, aan AFP.

De onderzoekers concentreerden zich op een gebied dat vijf en een half keer zo groot was als Frankrijk en observeerden via satellietbeelden de gebieden die tussen 1982 en 2020 elk jaar werden verbrand.

Ze ontdekten dat branden in 2020 meer dan 2,5 miljoen hectare verwoestten, waardoor de equivalente hoeveelheid kooldioxide vrijkwam die Spanje in een jaar uitzond.

Maar dat jaar waren de Siberische zomers gemiddeld drie keer heter dan in 1980. In juni registreerde de Russische stad Verchojansk 38°C, het Arctische record.

De gemiddelde zomerluchttemperatuur (juni-augustus) was in de onderzochte periode slechts vier keer hoger dan 10 graden Celsius: in 2001 en vervolgens in 2018, 2019 en 2020. Het waren deze vier jaar echter met het grootste aantal branden.

De onderzoekers vrezen dat deze 10°C-drempel zal dienen als een “breekpunt”, dat steeds meer zal worden overschreden, zoals David Jaffo uitlegde. “Het systeem wordt weggeduwd en bij een lichte stijging van graden boven de 10 graden Celsius hebben we ineens veel branden.”

– permafrost ontdooien –

Veel van deze gebieden in Siberië en Rusland zijn veenmoerassen en moerassige gebieden die mogelijk bedekt zijn met toendra en koolstof absorberen. Dus de branden hebben het effect dat ze in de vorm van koolstofdioxide in de atmosfeer terechtkomen.

Branden beschadigen ook permafrost – permanent bevroren grond, of permafrost in het Engels – die vervolgens meer koolstof in de atmosfeer afgeeft, soms eeuwen of zelfs millennia vast in ijs.

“Dit betekent dat koolstofputten zich wenden tot koolstofbronnen”, legt David Gaveau uit. “Als de branden elk jaar aanhouden, zal de aarde er steeds slechter aan toe gaan, dus er zullen steeds meer emissies uit deze bodems komen, en dat is zeer zorgwekkend.”

De hoeveelheid kooldioxide die in 2020 vrijkwam, was “hoog”, maar “zou in de toekomst veel catastrofer kunnen zijn”, waarschuwt de onderzoeker, wiens bedrijf The Tree map ontbossing en bosbranden bestudeert.

Stijgende temperaturen beïnvloeden hen op verschillende manieren: er komt meer waterdamp in de atmosfeer, waardoor er meer onweersbuien ontstaan, en bliksem veroorzaakt dus branden. Planten groeien meer, leveren meer brandstof en worden ook volwassener, wat leidt tot droogte.

– Diverse scenario’s –

Voor de toekomst analyseerde de studie twee mogelijke scenario’s.

In eerste instantie wordt er niets gedaan om klimaatverandering tegen te gaan en blijven de temperaturen gestaag stijgen. In dat geval worden jaarlijks branden van dezelfde omvang als in 2020 mogelijk.

In het tweede scenario stabiliseren de broeikasgasconcentraties en stabiliseren de temperaturen tegen de tweede helft van de eeuw. Daarna zullen branden zoals de branden van 2020 “gemiddeld om de 10 jaar” plaatsvinden, legt Adria Descals Ferrando, de hoofdauteur van het onderzoek, uit.

Hoe dan ook, “zomers met branden zoals 2020 zullen steeds vaker voorkomen dan 2050 en daarna”, vatte David Jaffo samen.

Een paar dagen voor de opening van de klimaatconferentie van de Verenigde Naties, COP27, hoopt de onderzoeker dat wereldleiders het eens kunnen worden over de voortgang.

“Het belangrijkste van alles is om te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen die koolstofdioxide uitstoten”, zei hij. Want “waar wetenschappers bang voor zijn, is dat we op een dag zo’n breekpunt zullen bereiken dat de planeet voor veel mensen onbewoonbaar zal worden.”