In de oorsprong van de maan, de overblijfselen van een planeet die ondergronds begraven ligt?

Gepubliceerd op: 01/11/2023 – 21:11

3 minuten

Twee mysteries die binnenkort zullen worden opgelost? Wetenschappers hebben op woensdag 1 november een nieuwe theorie naar voren gebracht die twee vragen beantwoordt: hoe verscheen de maan? Waarom zijn er twee grote ‘punten’ verborgen in het centrum van de aarde?

Wat betreft het eerste mysterie, de oorsprong van de maan, is de meest plausibele theorie dat deze verscheen nadat een zich vormende planeet 4,5 miljard jaar geleden in botsing kwam met de toekomstige aarde. Een botsing met Theia, een protoplaneet ter grootte van Mars, zou genoeg materiaal de ruimte in hebben geslingerd om de maan te vormen.

Thea’s stoffelijke resten moesten nog gevonden worden. Door niet in de lucht, maar onder de grond te kijken, blijkt uit de studie die een team wetenschappers van Amerikaanse instellingen publiceerde in het tijdschrift Nature.

Ze bevinden zich 2900 kilometer onder het oppervlak en hebben wetenschappers geïntrigeerd sinds ze in de jaren tachtig werden ontdekt met behulp van seismische golven. Gelegen op de bodem van de aardmantel – de laag die de kern van de aarde scheidt van de korst – liggen deze blokken van continentale omvang. Onder Afrika en de Stille Oceaan.

Ze zijn warmer en dichter dan hun omgeving. Computersimulaties uitgevoerd door de onderzoekers geven aan dat deze massa’s ‘begraven sporen’ zijn van de planeet Theia, die op het moment van de botsing de aarde binnenkwam.

Qian Yuan, een geodynamica-onderzoeker aan het California Institute of Technology (CalTech) en eerste auteur van de studie, vertelde AFP dat deze botsing “de meest gewelddadige gebeurtenis was die de aarde ooit heeft meegemaakt” in haar geschiedenis.

Dat maakt het ‘heel, heel vreemd’ dat er geen zichtbaar spoor achterblijft, zei hij. Wat deed hem denken: “Waar is het botslichaam? Mijn antwoord: onder de grond.”

Tussen ruimte en geologie

Het onderzoek bracht experts uit twee zeer verschillende disciplines, ruimtevaart en geologie, ertoe samen te werken.

Tijdens zijn vorming kwam Theia met een snelheid van meer dan 36.000 kilometer per uur in botsing met de aarde, snel genoeg om een ​​deel van het inslaglichaam “tot grote diepte in de onderste mantel van de aarde” te laten doordringen.

Deze stukken hoofdzakelijk gesmolten gesteente, met een doorsnede van enkele tientallen kilometers, koelen af ​​en stollen, en dalen af ​​naar de grenzen van de mantel en de kern van de aarde. Dit werd geholpen door de aanwezigheid van een groter percentage ijzeroxide dan in de terrestrische omgeving, waardoor het zwaarder werd.

Het heeft zich opgehoopt in twee verschillende massa’s, elk groter dan de maan, volgens Qian Yuan, die ook benadrukt dat deze conclusies het product blijven van noodzakelijkerwijs onvolledige modellen en simulaties.

Een expert op het gebied van aardwetenschappen en planetaire verkenning aan de Universiteit van Stirling in Schotland vertelde AFP dat de theorie van Qian Yuan “consistent is met veel bestaande bewijsstukken.” “Dit is een belangrijk resultaat”, zegt Christian Schroeder, die niet bij het onderzoek betrokken was.

Zelfs als deze theorie naar zijn mening de vraag naar de oorsprong van de maan niet oplost, biedt ze “een betrouwbare verklaring voor de afwijkingen die zijn waargenomen op de grens tussen de mantel en de kern.”

Wat de stoffelijke resten van Theia betreft, deze kunnen ‘verantwoordelijk zijn voor belangrijke lopende processen op aarde’.

Het is bekend dat de blokken mantelkolommen dragen en dat magma naar het oppervlak van de aardkorst stijgt. Het is een fenomeen dat verband houdt met vulkaanuitbarstingen en ook met de ontwikkeling van supercontinenten.

Voor Qianyuan speelde de impact van Theia “een rol in de evolutie van de aarde gedurende 4,5 miljard jaar.” Dit maakt het volgens hem “uniek (…) anders dan andere rotsachtige planeten.”

Met Agence France-Presse