Zuur in de stratosfeer laten vallen: een controversieel onderzoeksproject om de planeet af te koelen

Een project geïnspireerd door de natuur

In 1991, tijdens de uitbarsting van de berg Pinatubo op de Filippijnen, kwam het idee bij David Keith op. Bij deze gebeurtenis kwam zeventien miljoen ton zwaveldioxide vrij in de atmosfeer, waardoor de gemiddelde temperatuur op het noordelijk halfrond met ongeveer één graad Fahrenheit daalde. Voor Keith bevestigt dit natuurlijke voorbeeld de mogelijkheid om opzettelijk een dergelijk effect te creëren om de opwarming van de aarde tegen te gaan.

David Keith schat dat deze technologie, door de opwarming van de aarde met slechts 1 graad Celsius in de komende eeuw te vertragen, miljoenen hittegerelateerde sterfgevallen zou kunnen voorkomen. Volgens hem zou geo-engineering op zonne-energie de planeet kunnen terugbrengen naar een toestand die dicht bij die van vóór het industriële tijdperk ligt.

Een project dat de wetenschappelijke gemeenschap verdeelt

Ondanks Keiths optimisme roept zijn project ernstige zorgen op bij wetenschappers. Velen zien deze aanpak als een ‘gevaarlijke’, ‘arrogante’ en ‘simplistische’ oplossing. David Suzuki, een Canadese milieuactivist, beschrijft het idee van het sproeien van zwavelverbindingen om zonlicht te reflecteren als arrogant en onvoorspelbaar, en benadrukt de potentieel rampzalige gevolgen die het project zou kunnen veroorzaken.

Beatrice Rendvall, voorzitter van de Zweedse Natuurbeschermingsvereniging, deelt deze zorg. Het waarschuwt dat deze methode het klimaatsysteem aanzienlijk kan ontwrichten, hydrologische cycli kan veranderen en de ernst van extreme weersomstandigheden kan vergroten.

Ook de gevolgen voor de menselijke gezondheid zijn een punt van zorg. Zwaveldioxide, een bekende verontreinigende stof, kan de huid, ogen, neus en keel irriteren en ademhalingsproblemen veroorzaken. Shuchi Talati, oprichter van de Alliance for Fair Deliberations on Solar Geoengineering, beschouwt dit project als een ‘tweesnijdend zwaard’ en hoewel het het potentieel heeft om het menselijk lijden te verminderen, dreigt het het ook te verergeren als het verkeerd wordt gebruikt.

Tijdelijke oplossing of slecht idee?

Critici van het project wijzen er ook op dat geo-engineering de aandacht zou kunnen afleiden van de werkelijke oorzaken van de opwarming van de aarde, inclusief het voortdurende gebruik van fossiele brandstoffen. Frank Kitsch, voormalig medewerker van David Keith, vergelijkt stratosferische zonne-geo-engineering met opioïden: “Het behandelt alleen de symptomen en niet de echte oorzaak.” Hij waarschuwt voor de bijwerkingen en potentiële risico’s van het vertrouwen op deze tijdelijke oplossing.

Raymond Pierrehumbert, atmosferisch fysicus aan de Universiteit van Oxford, gaat nog verder en beweert dat geo-engineering zou kunnen leiden tot een enorme temperatuurstijging als deze plotseling zou stoppen. Hij hekelt dit project als een “reëel gevaar” en is van mening dat het geïnvesteerde geld moet worden besteed aan het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen.

Het debat is nog maar net begonnen

Ondanks de kritiek blijft David Keith overtuigd van het belang van zijn project. Hij benadrukt dat steeds meer beleidsmakers deze kwestie serieus nemen, daarbij verwijzend naar het voorbeeld van Bill Gates, die in deze klimaattechnologie heeft geïnvesteerd. “Het is logisch om het onderzoek te doen en dat te begrijpen”, zegt Gates.

De discussie over geo-engineering op zonne-energie is nog maar net begonnen en de gevolgen die dit zou kunnen hebben voor het toekomstige mondiale klimaat zijn niet te overzien. Dit controversiële project roept fundamentele vragen op over de menselijke verantwoordelijkheid jegens de planeet en de grenzen van technologische interventies bij het aanpakken van milieucrises.