“Franse kernenergie wordt gezien als energie los van het grondeffect.”

Ange Boutin, onderzoeker wetenschaps- en technologiefilosofie aan de Universiteit van Wenen, doet sinds 2018 onderzoek naar Franse kernenergie. Stel je kernenergie voor. De droom van het kapitalisme zonder land (La Découverte, 160 pagina's, 16 euro) benadrukt de continuïteit van de vertegenwoordigingen die de ontwikkeling van de sector hebben begeleid, vanaf de jaren vijftig tot het herstelplan dat momenteel door de overheid wordt gesteund om de energietransitie te garanderen.

De toekomst van kernenergie lijkt op het spel te staan ​​na het ongeval in Fukushima in 2011. Heeft het Franse herstelplan u verrast?

De ommekeer is inderdaad snel geweest na de relatieve daling van de investeringen in de jaren 2000. Wat opvalt is de manier waarop de verbeeldingskracht die in de jaren vijftig en zeventig werd opgebouwd, vandaag de dag nieuw leven vindt onder enkele van de initiatiefnemers van de sector. Als we luisteren naar de president van de republiek die de herlancering van de Franse kernenergie stimuleert, horen we het voortbestaan ​​van oude representaties: het beeld van geavanceerde technologie, gekoppeld aan de Franse identiteit en kennis, die de nationale soevereiniteit zal herstellen en het land zal redden.

Sinds de jaren vijftig is de context veranderd. Het gaat om het bestrijden van de klimaatverandering door koolstofvrije energie te produceren. Maar het opgeroepen verhaal handhaaft dezelfde basis: vandaag en gisteren benadrukt het de enorme hoeveelheid energie die onmiddellijk beschikbaar zal zijn, ter vervanging van fossielen.

Waarom zegt u dat deze lezing een verbeelding boven de grond brengt?

Sinds de jaren vijftig, toen kernenergie een industriële dimensie begon te krijgen, wordt Franse kernenergie gezien als energie die los staat van landgebruik. Sommige ingenieurs verbergen de technische en menselijke tussenkomsten die nodig zijn om deze energie te verkrijgen. Het was zelfs nog sterker in de jaren zestig en zeventig, toen een groot civiel nucleair programma gerechtvaardigd moest worden; Op dit moment gaan we verder om ons te positioneren voor een toekomst waarin we, door hergebruik van kernafval, “Energiebronnen” Het zal worden “Een eenvoudig bijproduct van de industriële productie zelf”Dit komt overeen met wat werd vermeld in het rapport van de Adviescommissie voor de productie van elektriciteit van nucleaire oorsprong, uitgegeven in april 1973.

Deze verbeelding wordt vandaag de dag geactiveerd in toespraken waarin vaak technische en menselijke problemen worden gebagatelliseerd. Door middel van argumenten als autonomie en beheersbaarheid wordt aangenomen dat kernenergie energie is die wordt geproduceerd in een kunstmatige en gesloten omgeving, onafhankelijk van de ritmes van de aarde, in tegenstelling tot fossiele en hernieuwbare energiebronnen. We hebben de neiging om technologie voor te stellen als autonoom, bovengronds.

Je hebt 50% van dit artikel om te lezen. De rest is gereserveerd voor abonnees.